Դիլիջանի ավանդական կերակրատեսակներից է կորկոտը, խաշիլը, ավելուկով փթռուկը, տհալով կարտոֆիլը, կոնչալը, դանդուռով աղցանը, ծտի պաշարը, իսկոթը։ Դիլիջանյան խոհանոցը հարուստ է նաև անուշեղեններով և խմորեղեններով: Առավել հայտնիներից են կաթնահունցը, նազուկը և բիշին։
Գրեթե բոլորն էլ համտեսել են բազմատեսակ ապուրներ, բայց քչերն են փորձել քաղցր ապուրներ, որոնք Դիլիջանի խոհանոցի անպակաս մասն են կազմում։ Դրանք հիմնականում պատրաստվում են չրերի տարբեր տեսակներով՝ հոնաչրով, սալորաչրով: Իր համով չի զիջում նաև թթու լավաշով ապուրը։
Ներկայացնենք դիլիջանյան խոհանոցի ուտեստներից մի քանիսը։
Խաշիլ
Խաշիլը դիլիջանյան խոհանոցի ամենահայտնի ճաշատեսակներից է, որն անվանում են նաև «եփութուխ»: Այն պատրաստում են փոխինձով։ Փոխինձը նախապես թավայում բոված ցորենն է, ալյուրից խոշոր և ավելի մուգ գույնի։
Խաշիլ պատրաստելու համար կաթսայի մեջ 2լ եռացված ջրի մեջ ավելացնում են կես ճաշի գդալ աղ, ապա թողնում, որ սառչի, իսկ հետո քիչ-քիչ փոխինձը խառնում են ջրին, մինչև այն դառնա թանձր զանգված։ Ստացված զանգվածը նորից դնում են գազօջախին և 15 րոպե խառնում՝ մինչև եռա։ Եռալուց հետո ուտեստը պատրաստ է։
ՈՒտելիս ափսեի մեջ գդալով փոսիկ են անում և այնտեղ ավելացնում յուղ, ըստ ցանկության՝ նաև մածուն, որից հետո կարող ենք ճաշակել այն։
Կորկոտ
Կորկոտը Դիլիջանի խոհանոցի անբաժանելի մասն է, որը դիլիջանցիների ամենասիրելի ուտեստներից է։ Այս ուտեստը համարվում է առատության, բերք ու բարիքի խորհրդանիշ։
Կորկոտը հագեցնող ձմեռային ճաշատեսակ է, որը պատրաստում են մանրացված ցորենով, գառան կամ հավի կրծքամսով, բուսական յուղով, իսկ աղը՝ ըստ ճաշակի։ Այն ողջ գիշեր եփում են թոնրի մեջ։ Ճաշակում են թթվի հետ։
Ասում են, որ հին ավանդական հարսանիքների ժամանակ մարդիկ առավոտյան կերել են կորկոտ, որ հարսանեկան երկար ծեսերի ժամանակ քաղց չզգան։
Այն համարվել է նաև ծիսական կերակուր:
Նազուկ
Դիլիջանյան խոհանոցի քաղցրությունը ապահովող թխվածքներից է նազուկը։
Քչերն են Հայաստանում այն «նազուկ» անվանում։ Խորհրդային Միության խոհարարական գրքերի հայկական ուտեստներ բաժնում այս թխվածքը նույնպես ներկայացված է նազուկ անվամբ։
Այն շատ նման է գաթային (նկարը՝ հոդվածի ամենավերևում), բայց ունի այլ բաղադրատոմս։
Իր գեղեցիկ տեսքի, նուրբ համի համար է հենց այն ստացել «նազուկ» անվանումը։
Այս թխվածքը հիմնականում պատրաստում են Զատկի տոնին։
Իսկոթով թթու
Իսկոթը՝ շուշանաբանջարը, նույնպես Դիլիջանի խոհանոցի անբաժան ուտեստներից է։ Տեղի բնակիչները այս բուսատեսակով պատրաստում են շատ համեղ թթու։
Բույսը նախապես խաշում են, ապա այն լցնում սառը ջրի մեջ, ավելացնում սխտոր և թողնում մի քանի օր, որ թթվի։
Այս թթվի մասին իր հիշողություններում անդրադարձել է Դիլիջանում մեծացած գրող Վախթանգ Անանյանը՝ նշելով, որ իր տատերն ու նաներն անմահական թթու էին պատրաստում իսկոթով:
Եթե ցանկանում եք համտեսել յուրահատուկ, չկրկնվող համ ունեցող ուտեստներ, ապա եկեք համտեսելու Դիլիջանի բազմատեսակ խոհանոցը։
*Տեքստը պատկանում է Կուպոն.հայ-ին: Հոդվածն ամբողջական կամ մասնակի արտատպելիս` սույն էջին ակտիվ հղվելը պարտադիր է: